Houd je computer, laptop en smartphone up to date en installeer altijd de laatste software- en beveiligingsupdates. Ook andere apparaten in huis die met een netwerk verbonden zijn, zoals een smart TV, thermostaat, of een camerasysteem, moeten up to date beveiligingssoftware hebben.

Gebruik wifinetwerken die je vertrouwt en die beveiligd zijn met een wachtwoord.

Gebruik een virusscanner, firewall, anti-spyware en apps die advertenties tegenhouden die mogelijk een virus bevatten (ad blockers).

Let goed op als je een e-mail krijgt van een onbekende afzender. Vaak lijkt een virus e-mail (phishing e-mail) verstuurd te zijn door een organisatie die je kent, zoals een bank, KPN of PostNL. Waar je op kunt letten is dat bijvoorbeeld geen aanhef in de e-mail wordt gebruikt en het taalgebruik anders is.

Controleer een link voordat je erop klikt. Als je de muis boven de link houdt, zonder erop te klikken, zie je naar welke pagina de link verwijst. Is dit niet gelijk aan de link? Klik er dan niet op en verwijder de e-mail.

Zit er een bijlage bij een e-mail? Denk goed na voordat je deze opent. Is het logisch dat er een bijlage wordt verstuurd en is het een logisch bestand? Dan kun je de bijlage openen. Als je twijfelt, of als de bestandsnaam op .exe, .cmd of .bat eindigt, open dan niet de bijlage en verwijder de e-mail.

Gebruik een goed wachtwoord van minimaal twaalf tekens. Hierin moet worden afgewisseld met hoofdletters en kleine letters, cijfers en symbolen (zoals een dollarteken of hekje).

Gebruik unieke wachtwoorden of wachtwoordzinnen. Je kunt wachtwoorden opslaan in een online wachtwoordenkluis, zoals Microsoft Authenticator App, KeePass of LastPass.

Als het mogelijk is, stel verificatie met twee stappen in (MultiFactor/Two Factor). Dit kan met bijvoorbeeld een Microsoft/Google authenticator.

Maak regelmatig een back-up van je bestanden.

Bewaar geen kopieën van persoonlijke gegevens, zoals je paspoort, rijbewijs, bankpas of creditcard op je telefoon of pc. Deel geen persoonlijke gegevens of bankgegevens per e-mail.

Moet je een kopie van je identiteitskaart of paspoort delen? Doe dat op een veilige manier. Hoe je dat doet lees je op de website van de Rijksoverheid.

Geef nooit je inloggegevens of pincodes aan anderen.

Gebeurt er iets met je computer, laptop of tablet dat je niet vertrouwt? Sluit direct af, haal de internetkabel eruit als je die gebruikt en waarschuw een ICT-specialist.

Doe aangifte bij een politiebureau of online. Lees meer op de website van de politie in jouw gemeente. Ook kan je een melding maken op meldknop.nl.

Meld het telefonisch of online via Meld Misdaad Anoniem. Bel 0800 7000, of ga naar de website meldmisdaadanoniem.nl.