Bij de bestrijding van natuurbranden kan gebruik worden gemaakt van heli-blussing, waarbij een helikopter met een grote waterzak pendelt tussen een brandhaard en een waterwinplaats. De Koninklijke Luchtmacht, Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) en het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) organiseren heli-blussingen onder de naam Fire Bucket Operations (FBO). In de week van 18 tot 21 maart 2024 vond een vierdaagse FBO-oefening plaats op het militaire terrein ‘De Vlasakkers’ in Amersfoort.  

Om de inzet van deze techniek veilig en efficiënt te laten verlopen werkten verschillende organisaties tijdens deze oefening intensief samen. Het doel van de oefening was daarom enerzijds om te zien hoe de samenwerking verloopt en anderzijds om kennis te verzamelen en delen om vaardigheden up-to-date te houden. Een waardevolle ervaring, we nemen je mee in het verloop.

Wie werken samen

FBO (Fire Bucket Operations) is een samenwerking tussen het Defensie Helikopter Commando (DHC) en de Brandweer Nederland, waarbij het Heli-team van VNOG (Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland) optreedt namens Brandweer Nederland. Het NIPV coördineert de voorbereidingen en de beleidsmatige aspecten voor het FBO-bijstandsteam. De Koninklijke Luchtmacht en VNOG voeren de blusoperaties in de praktijk uit. Daarnaast is samenwerking nodig met de Koninklijke Landmacht voor het oefenterrein, het MAOT (Mobile Air Operations Team) voor de communicatie met piloten en het team Digitale Verkenning dat zich bezighoudt met de bewaking van natuurgebieden met drones. Deze combinatie van samenwerkingspartijen maken de inzet van deze techniek effectief.

Deze oefening

Bij deze oefening werden twee Chinook helikopters van de Luchtmacht inzet. Onder de helikopters hangt een zak -de fire bucket- deze is verbonden met een lang touw dat aan de onderkant van de helikopter wordt bevestigd. Om de zak te vullen met water vliegt de helikopter boven een waterbron, tijdens deze oefening was dat boven de Eem-rivier. De piloot verlaagt de zak in het water en vult deze met water. Zodra de zak vol is, wordt de helikopter naar het brandgebied gevlogen.

Vervolgens wordt op aangeven van het MAOT en het heli-team het bluswater op exact de juiste locatie gedropt. De locatie wordt nauwkeurig bepaald om te voorkomen dat - een echte- natuurbrand zich verder uitbreidt of uitbreidt in een ongewenste richting. Hierbij kan gedacht worden aan woonwijken, recreatielocaties en locaties met kwetsbare objecten. De helikopters kunnen herhaaldelijk water halen, naar de brand vliegen en dit over het vuur droppen om het te blussen.

Oefenen op basis van scenario’s

Deze oefening is zorgvuldig voorbereid. Ruim van tevoren is een gedetailleerd plan opgesteld. Daarin is onder meer aandacht voor de rolverdeling en de inzet van mensen in verschillende rollen, materiaal en middelen en vindt er afstemming met de eigenaar en gebruiker van de locatie plaats. Vooraf zijn meerdere scenario’s uitgewerkt op basis waarvan in simulatie deze vier dagen is geoefend. Uitgangspunt was het blussen van een natuurbrand waarbij de locatie van de brand niet goed bereikbaar is voor de brandweer vanaf de grond.

Natuurbranden beter beheersbaar maken

Deze vierdaagse oefening is intensief voor alle deelnemers. En een zeer waardevolle ervaring die ons heeft geholpen onze gerichte inzet op het bestrijden van natuurbrand te verbeteren. De deelnemende organisaties zijn zich nog bewuster van hun taken en verantwoordelijkheden en de sterke punten en ontwikkelpunten zijn in beeld. Hierdoor zetten we weer een stap verder in het verbeteren van de kwaliteit van de natuurbrandbestrijding met de inzet van helikopters en expertise vanuit de brandweer.